Het Christendom: wezen en geschiedenis
h3. C.IV Het protestants-evangelisch paradigma van de Reformatie
h5. C.IV.2 Het consequent reformatorische protestantisme (vervolg)
Voltooiing van de protestantse paradigma-verandering: Jean Calvin (1509-1564).
In tegenstelling tot Luther (monnik) en Zwingli (priester) is Calvijn van huis uit een jurist, zoon van een bisschoppelijke jurist. Hij was vanuit Picardië naar Parijs gekomen om daar aan het Collège Montaigu filosofie te studeren, daarna burgerlijk en canonisch recht. Van een innerlijke crisis is in tegenstelling tot Luther bij deze ernstige, zelfzekere man met aristocratische manieren blijkbaar nauwelijks sprake. Hij kwam hoedanook onder invloed van het katholiek hervormingsgedachtengoed en is daarom in Parijs Grieks, de bijbel en de kerkvaders beginnen studeren. Zo kwam hij in contact met evangelisch gezinden, die sympathiseerden met Luther. Hij geraakte daardoor samen met anderen in moeilijkheden, en zal op zeker ogenblik Parijs ontvluchten en naar Bazel (Zwitserland) trekken.
Daar schrijft de theologische autodidact zijn hoofdwerk: “Institutio christianae religionis“, in het latijn verschenen in 1536 (sterfjaar van Erasmus, vijf jaar na de dood van Zwingli): een samenvatting van zijn evangelische leer, totaal op de schrift gebaseerd.
Hij komt dan in Genève terecht, waar hij na twee jaar wordt uitgewezen, omdat hij de inwoners en de stad te strenge normen oplegt inzake geloof en leven. Drie jaar later zal hij naar Genève teruggeroepen worden door de stadsraad. Hij zal er zijn opvattingen over hervorming definitief doorvoeren: alles, het openlijke en privéleven, de scholen, politiek en wetenschap, het wordt alles beschouwd als ‘dienst aan God’. Hij legt een strenge kerktucht op aan allen, ook zijn beste vrienden. Hij doet er veertien jaar over om dit alles door te voeren tegen de vijanden in de stad in, de patriotten, die niets moeten hebben van de geloofsvluchtelingen uit Frankrijk, Italië en Holland die in Genève neerstrijken. Hij zal niet aarzelen die tegenstanders te verdrijven en deels onbarmhartig te laten executeren. Calvijn, een man van de orde en de vrede, geboren in een wereld vol conflicten…