Mens en Aap
Frans de Waal is één van de bekendste “primatologen”, ofte kenners van de primaten. Zijn stelling in dit artikel is dat Darwin zich vergiste toen hij ons vertelde dat we van de apen afstammen. We zijn immers volgens de Waal apen. En het siert ons ook nog…
november 7th, 2005 at 11:22
DE APENSOORT MENS UITGEËVOLUEERD?
Frans de Waal, apoloog en schrijver van het net verschenen ‘De Aap in Ons’, hoorde ik via de radio zeggen dat de mens nu wel uitgeevolueerd zou zijn. Bij al mijn bewondering voor zijn kennis en visie, ook op politiek vlak, hoop en denk ik toch dat hij het hier mis heeft. De Thatchers die volgens hem als losse, uiteraard elkaar beconcurrerende eenlingen bestaan, zij dus al 80 jaar lang, zijn toch niet het eindtype mens. Nelson Mandela, wellicht nog altijd als de ‘nobele zwarte’ ervaren door de echte mensen, de blanken, lijkt daarop dan heel wat meer.
Ik wed overigens vooral op het Joodse volkje, dat ooit tussen de toenmalige supermachten leefde op de karavaanwegkruising tussen drie grote continenten. Die mastodonten daverden voortdurend over hun habitatje heen met hun recht van de sterkste (niet ‘of the fittest’: fit zou wel eens ‘meer harmonisch aangepast’ kunnen betekenen). Maar het steeds weer opverende muisje stelde vast, dat klein nog niet betekent: gekleineerd. Toen ze door één van die geweldenaars naar Babylonie gedeporteerd waren, verzonnen ze om de moed erin te houden grandioze verhalen. Het sterkste wel dat je een Egyptische piramide, “één dicator aan de top, duizenden slaven aan de basis†(Rabbijn Jakob Soetendorp) in kon laten storten tot op zijn basis, daar waar niemand de baas is. Het liet tot zich doordringen, dat je altijd had te gedenken, dat je zelf ook slaaf met de slaven bent geweest. Zij, hij is zoals jij, en jij zoals zij. Heb dus de ander lief zoals jezelf. En blijf continu en intens met elkaar in gesprek, echt communicerend – niet dus zoals Pim en Theo – gelijkwaardig en vanuit kleinschaligheid. Wekelijks, de wijze woorden van vroeger op de actualiteit van de wijkkrant. Mond wijd open, meer nog je oren. Twee Joden vier meningen acht conflicten. Maar dan ook een Nobelprijs. Voor de vrede of voor de economie, die van Koot&Bie’s “Geen gezijk, iedereen rijk!â€.
Zij bereikten al zo’n 6000 jaar terug een nieuwe fase in de evolutie. En werden met ongelofelijk incasseringsvermogen en gein ook weer de altijd taai overlevende slachtoffers van de nog steeds niet mee ge-evolueerde clubgodenaanbidders van God on our side en Gott mit uns enzovoort.
Wellicht, zoals de paleontoloog Teilhard de Chardin s.j. beweerde, zijn zij met Jesjoea, de Jodenman Jezus van Nazareth, tot een nieuw kristalliserings-moment gekomen, dat van de amor-isatie, de globaliserende liefde, waarin je voor elkaar dood kan durven vallen en zo juist de dood als kwaad mag overwinnen.
Ik houd het erop: die evolutie is sindsdien, juist nu éénparig versneld, volop gaande. Het wordt nog even eeuwen wachten. Als ons bedreigde aardbolletje het door die in groei gestremde Thatcher-apensoort niet meer houdt, dan gaat het elders in de kosmos wel door. Mee evolueren maar, apen en mensen, vlooien en vlinders en muggen, lam, leeuw en zuigeling en dergelijke.
WEBLOG 5 nov. 05 http://www.keesen.nl