Archive for augustus, 2009

Europese identiteit

Een zelfde taal, een zelfde onderwijs, eenzelfde geheel van tradities en gewoontes: je kan dit het kenmerk noemen van een natie of een volk. Dat is duidelijk niet van toepassing op ‘Europa’. Maar is Europa dan enkel een som van naties, en geen historische en culturele realiteit?

Krzysztof Pomian probeert in een lang maar interessant artikel na te gaan wat in het verleden Europa heeft gemaakt tot wat het nu is, wat ons scheidt en wat ons bindt, en vooral: wat willen we naar de toekomst toe bewaren van dit Europa uit het verleden? Dit artikel verscheen eerst in het Nederlands, maar ik vond enkel de Engelse (en Duitse) vertaling ervan.



Calvijn

Ik realiseerde het mij niet, maar vijfhonderd jaar geleden is Calvijn geboren. Calvijn: een ietwat vage, nogal droge, strenge figuur, die één en ander heeft uitgespookt in Genève en volgens Weber althans een belangrijke invloed zou hebben gehad op de ontwikkeling van het kapitalisme hier bij ons. Veel is er niet meer van te horen, behalve dan wanneer radicale Calvinisten in Nederland, Schotland of de Verenigde Staten zich laten opmerken door o.m. hun weigering om zich te onderwerpen aan de moderne geneeskunde.
In het artikel van Dolan Cummings vinden we enkele interessante reflexies over de oorsprong van het calvinisme en de praktijk van de volgelingen van Calvijn vandaag in de Verenigde Staten. Begrijpe wie het kan!



Confrontatie

Darwin zag geen heil in de confrontatie van de wetenschap met het geloof: “Though I am a strong advocate for free thought on all subjects, yet it appears to me (whether rightly or wrongly) that direct arguments against Christianity & theism produce hardly any effect on the public; & freedom of thought is best promoted by the gradual illumination of men’s minds, which follows from the advance of science.”

De ‘nieuwe atheisten’ zoals Dawkins en co. in Amerika worden genoemd zouden volgens de auteurs van dit artikel beter over deze uitspraak even nadenken. Want hun aanval op het geloof heeft blijkbaar een omgekeerd effect.

Dat kan inderdaad zo zijn, toch zeker in de Verenigde Staten, waar bijna de helft van de mensen gelooft in de stelling van het creationisme dat God de wereld zoals hij er nu uitziet zowat 10.000 jaar geleden zou hebben geschapen. Of deze overtuiging iets met echt geloof te maken heeft laat ik in het midden.
Het geloof van de fundamentalistische christenen in Amerika en elders bestaat in alle geval uit een geheel van overtuigingen die botsen met de meest simpele wetenschappelijke bevindingen van deze moderne tijd. En ik heb alle begrip voor de ‘nieuwe atheisten’ die dergelijke onzin willen bestrijden.
Toen een tijd geleden een paar getuigen van Jehovah mij ervan wilden overtuigen dat de wereld zo’n zesduizend jaar geleden door God werd geschapen, heb ik ze beleefd aan de deur gezet: met zulke mensen valt niet te praten, dacht ik. Met de discussie in Amerika voor ogen, vraag ik me af of er een andere houding mogelijk is. Of toch, als we Darwin zelf mogen geloven: een geleidelijke verlichting van de geest van die mensen?? Hoe beginnen we daaraan?

Wie de positie van Darwin tegenover het geloof beter wil begrijpen, moet zich de moeite getroosten de biografie van Darwin te lezen, geschreven door Adrian Desmond en James Moore, verschenen in… 1991 maar vrij recentelijk vertaald en uitgegeven in het Nederlands bij Nieuw Amsterdam Uitgevers. Een verwittigd mens is er twee waard: dit boek telt maar liefst 960 pagina’s maar is boeiend van het begin tot het einde!



Jared Diamond

Van de boeken, die ik in de laatste jaren heb gelezen, hebben die van Jared Diamond wel de grootste indruk op mij nagelaten. Vooral zijn boek over “paarden, zwaarden en ziektekiemen” is schitterend. Maar zijn boek over ondergang, waarover het in dit artikel meestal gaat, moet iedereen lezen, die aan de toekomst van zijn kinderen enig belang hecht…
Kijk ook even naar de vermelding van een aantal boeiende boeken over wetenschap, van schrijvers als Stephen Jay Gould en Bryson. Bijna allemaal verplichte lectuur voor de moderne mens!



Fujimori en het ethisch dilemma

Fujimori is onlangs veroordeeld tot zeven jaar opsluiting wegens corruptie, en dat bovenop de vijfentwintig jaar opsluiting wegens schending van de mensenrechten. Voor Theodore Dalrymple, een gekende conservatieve maar niettemin interessante schrijver van colums, een aanleiding om even te filosoferen over de middelen, die door het doel normaal niet maar misschien toch soms worden geheiligd.

Het gaat in dit artikel namelijk over de vraag of Fujimori, als hij bijgedragen heeft tot de nederlaag van het lichtend pad in Peru, soms toch niet een erger kwaad heeft bestreden met middelen, die ethisch ook niet door de beugel konden.

Natuurlijk zullen sommigen, die in het Lichtend Pad geen erger kwaad zien of zagen, niet akkoord gaan met de analyse van Dalrymple. Ze geeft in alle geval aan dat in de politiek als in het gewone leven de morele normen en gedragingen niet altijd eenduidig zijn…


By andre in Ethiek  .::. (Add your comment)

Mens en chimpanzee

Hier en daar hoor je wel eens dat het verschil tussen een mens en een chimpanzee miniem is: genetisch is dat zeker waar, maar is dit ook op andere domeinen waar? Tot mijn grote opluchting betoogt Helene Guldberg in haar artikel dat het verschil tussen mens en aap immens groot is, ondanks de gemeenschappelijke voorouder en de genetische verwantschap.Oef!


By andre in PREHISTORIE  .::. (Add your comment)

Helden en terroristen

Wie wil weten hoezeer wij in onze opinies over oorlog en terrorisme voorgeprogrammeerd zijn, moet dit artikel van John Feffer zeker lezen. Het is een krachtig tegengif tegen de zogenaamde kwaliteitspers hier bij ons, die ons denken over de ‘andere’ bewust vergiftigt en daardoor de muren tussen mensen en beschavingen steeds hoger maken.


By andre in Algemeen  .::. (Add your comment)

De nederlaag van Napoleon bij Moscou

Herhaalde keren heeft men in het verleden gewezen op de pogingen van Westerse machten om Rusland op de knieën te krijgen: eerst de Zweden, dan de Fransen, tenslotte de Duitsers werden telkens door de vreselijke Russische winter gedwongen zich met veel verliezen terug te trekken. Een les uit de geschiedenis, die blijkens een artikel uit de internationale Spiegel op zijn minst moet worden gecorrigeerd.
Niet de winter (het ‘ice’) heeft Napoleon op de knieën gekregen, maar een tyfus-epidemie (de ‘lice’ ofte luizen). Toen Napoleon in de winter van 1812 Rusland binnentrok, werd zijn leger meer dan gedecimeerd door de epidemie. De ontdekking van een massagraf in Vilnius (Letland) met 2000 lijken van soldaten heeft historici aan het zoeken gezet, met dit enigzins verrassende resultaat.



Geweld en oorlog: een kwestie van genen?

De meesten schijnen te denken dat wij, mensen, niet zonder oorlog en geweld kunnen. En je hoeft niet veel van geschiedenis te kennen om daarvoor bewijzen te vinden. Toch zijn sommige antropologen er van overtuigd dat het oorlog voeren niet in onze genen zit. Er zijn in het verleden en heden ook heel wat mensengroepen en -gemeenschappen te vinden die nooit oorlog hebben gevoerd. Stof genoeg dus om over na te denken en te discussiëren. En mee te werken aan een oorlogsvrije wereld!

A propos, van oorlog gesproken: de naam van von Clausewitz is er onlosmakelijk mee verbonden. Zijn ‘Zum Kriege’ is sinds de negentiende eeuw het livre de chevet (bedlampen boek) geworden van alle generaals en oorlogsmakers. Kan dus nog even op hun nachttafel blijven liggen, in afwachting dat het mensdom schoon schip maakt met dit verfoeilijk bedrijf.



Honduras

Een overzicht van wat zich de laatste weken in Honduras heeft afgespeeld (met dank aan André Van der Jeugt, van het Guatemala-komitee)

De gebeurtenissen in Honduras beginnen hier uit het nieuws te geraken, om niet te zeggen: ze zijn er uit verdwenen.
Nochtans, wat in Honduras gebeurt is geen banaal feitje uit een bananenrepubliek, maar een regelrechte poging tot aanslag op DE democratie in die landen, in gans Latijns Amerika. Rechtse kringen uit de vsa, samen met rabiate Cubanen uit Miami (o.a. de huidige ambassadeur in Tegucigalpa, Hugo Llorens, en Otto Reich, ooit ambassadeur in Venezuela, zijn alle twee in Cuba geboren) en rechtse kringen in Honduras en Venezuela, ja zelfs zij die achter de mislukte staatsgreep in Venezuela zaten in 2002 (tegen Chavez) zijn kregelig geworden van de richting die Latijns Amerika aan het inslaan is. Ze zien immers stilaan hun hegemonie inkrimpen, vooral dan in hun achtertuin: Latijns Amerika. DE zonde is: zich op diezelfde democratische rechten beroepen om zich onafhankelijker op te stellen ten opzichte van Nonkel Krokodil.

Een Engelse journalist, Hugh O’Shaughnessy, zette onlangs alles nog eens op een rijtje. De CIA in al zijn geledingen roept alle hens aan dek om de staatsgreep in Honduras eerst uit te lokken en dan verder te steunen.

Anderen beweren dat de financiële steun voor de coup afkomstig is van de farmaceutische sector die vreest voor de plannen van Zelaya om generische medicijnen te produceren en te verdelen onder de arme meerderheid in Honduras die zelfs de meest primitieve gezondheidsvoorzieningen ontbeert. Anderen wijzen in de richting van grote bedrijven in de telecomsector die lijnrecht tegenover Hondutel staan, de provider in handen van de Hondurese overheid.

Verder heeft National Endowment for Democracy (NED), frontorganisatie van de CIA, dit jaar 1,2 miljoen dollar vrijgemaakt voor politieke activiteiten in Honduras

Wat staat er op het spel?

1/- groot verlies voor de farmaceutische sector.
2/- de internationale telecomsector die aast op de privatisering van Hondutel
3/- mogelijks verlies van de vsa-basis Palmerola in Hondras, nadat Correa in Ecuador de basis aldaar aan het sluiten is.
4/- de invloed en macht van alle rechtse kringen in Honduras en


By andre in Actualiteit  .::. (Add your comment)

Archeologie: de Burgess shale

Honderd jaar geleden ontdekte de paleontoloog Charles Doolittle Walcott in het Westen van Canada, in de rocky mountains, een schat aan fossielen uit het einde van het Cambrium, zo’n 505 miljoen jaar geleden. De plaats noemde hij ‘de Burgess shale’ of leistenen gebied in de buurt van de berg Burgess. De plaats bewaarde door een gelukkig toeval onnoemelijk veel fossielen van vrij weke zeediertjes. De afstammelingen van sommige daarvan komen nog steeds voor in onze oceanen, maar vele andere zijn sindsdien uitgestorven. De befaamde paleontoloog Stephen Jay Gould heeft twintig jaar geleden in een bestseller “Wonderful life” de Burgess Shale op de kaart gezet van al wie geïnteresseerd is in de evolutie van het leven op aarde.
Sinds honderd jaar reizen talloze onderzoekers naar die verre oorden om hun steentje bij te dragen tot het ontrafelen van de geheimen van het leven in de zo lang geleden periode van het Cambrium. Een relaas over enkele van hen is hier te lezen.


By andre in PREHISTORIE  .::. (Add your comment)


You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.