Archive for september, 2009

Darwin en de slavernij

In 1991 verscheen een biografie van Darwin door twee auteurs: Adrian Desmond en James Moore. De vertaling ervan in het Nederlands verscheen pas in 2007 onder de titel: “Darwin. De biografie”. Voor al wie wil meepraten over Darwin in dit Darwin-jaar is dit boek een must, ook al telt het niet minder dan 960 pagina’s!
Beide auteurs hebben nu een nieuw boek gepubliceerd wanneer ze betogen dat de theorie van Darwin over de oorsprong van de mens (o.m. in The Descent of Man) nauw verbonden is met de afkeer die Darwin had voor de toen nog heersende slavernij.
In een artikel daarover heeft Robert J. Richards zijn twijfels over de juistheid van de bewering dat die afkeer van de slavernij bij Darwin de trigger is geweest voor zijn evolutietheorie.
Het lijkt een dispuut tussen zeer geleerde mensen, maar toch is het niet onbelangrijk. Er lopen vandaag op de wereld nog genoeg mensen rond, die van oordeel zijn dat bv. de blanken superieur zijn aan de andere ‘rassen’ en die daarbij zelfs beroep durven te doen op Darwin. Helemaal ten onrechte: Darwin zelf verafschuwde deze idee, dat is al te duidelijk. Althans volgens Desmond en Moore, en die kunnen het weten!


By andre in Algemeen  .::. (Add your comment)

Al is er geen god…(1)

AL IS ER GEEN GOD

Het kan niemand, die de pers en media van vandaag aandachtig volgt, ontgaan hoeveel mensen niet geloven in God of op zijn minst serieuze twijfels hebben over zijn bestaan. En dan heb ik het niet over de God, die synoniem staat voor Liefde of Leven, maar over de God, die in het katholicisme werd (wordt?) voorgesteld als de schepper van alles, als de Vader van de Heilige Drievuldigheid, als diegene die alles ziet, straft en beloont enz.
Je kan dat natuurlijk toeschrijven aan onverschilligheid als gevolg van materialisme en individualisme, die vandaag meer dan vroeger mensen in hun greep lijken te hebben. Maar het is onmiskenbaar dat ook een groot deel van de nadenkende en betrokken mensen niet meer ‘geloven’ in het bestaan van God.
Die mensen wil ik twee boeken aanbevelen, die hen kunnen helpen om meer inzicht te krijgen in de vragen rond het godsbestaan en het geloof van vroeger, dat ze in de loop der jaren hebben ‘verloren’.
Het eerste boek is geschreven door een Jezuïet, Roger Lenaers, en heeft als sprekende titel: “Al is er geen God-in-den-hoge” (Uitgeverij Pelckmans – Kapellen, 2009). Het bevat de uitwerking van een stellingname, vroeger gepubliceerd als nummer van het Tijdschrift voor Geestelijk Leven, onder de titel: De Droom van Nebukadnezar; Het tweede komt van de Fransman Frédéric Lenoir, filosoof en godsdiensthistoricus, onder de titel “Le Christ philosophe” (Plon, 2007)
Beide boeken schudden op een uiterst doordachte manier de hele tweeduizend jaar oude traditie van het christendom in zijn vele vormen dooreen en zoeken een radicaal nieuwe weg voor de ‘gelovige’ van de toekomst. Boeken die gesneden brood zijn voor de boven genoemde nadenkende, twijfelende, zoekende mens van de twintigste eeuw.

Roger Lenaers vertrekt van een inzicht, dat bijna een axioma (een onbewezen stelling, waarop heel de verdere redenering is gebouwd) is: er bestaat geen andere wereld dan diegene waarin we nu leven, werken en sterven. Dit fundamentele inzicht is het resultaat van een denkproces, dat teruggaat tot de Verlichting. Volgens Kant betekent verlichting de bevrijding van de mens uit zijn onmondigheid, waaraan hij zelf schuld heeft. Sapere aude: durf je verstand te gebruiken, de spreuk van de Verlichting, in hoge mate door Lenaers uitgeoefend. Het vraagt inderdaad heel veel moed de bevindingen van de wetenschap en diens kijk op de mens, op zijn ontstaan en op zijn bestaan in je denken op te nemen, want de gevolgen ervan zijn zeer verreikend. Gevolgen voor de traditionele geloofsleer (het tweede deel van Lenaers’ boek), gevolgen ook voor de ethiek (het eerste deel van Lenaers’ boek en het boek van Frédéric Lenoir).
We zijn al een tijdje vertrouwd met de kritiek op de ethiek, door de kerken gepredikt en uitgeoefend, in tegenstelling tot de ethiek door Jezus zelf voorgeleefd en gepredikt. Maar de afbraak van de traditionele geloofsleer door Lenaers zal wellicht bij velen, ook mensen die zich nog ergens christelijk noemen, op zijn minst als radicaal en gedurfd overkomen.

Wat de ethiek betreft: zowel Lenoir en Lenaers benadrukken de gapende kloof tussen dat wat Jezus heeft gezegd en voorgeleefd, en de praktijk in de christelijke kerken vandaag. Vooral de houding van de kerken tegenover geld, tegenover de andersdenkenden en tegenover seksualiteit moeten het daarbij ontgelden. Terecht, als je het mij vraagt. Je kan begrijpen dat Lenoir in feite de kerken afschrijft en de opvattingen en praktijk van het humanisme vandaag de dag ziet als een verderzetting, in onze moderne tijd, van dat wat Jezus als vernieuwde visie op de mens en zijn mens-zijn heeft gebracht.


By andre in Algemeen  .::. (Add your comment)

Droogte en zandstormen

Je hebt er misschien niet bij stil gestaan, maar de beelden uit Australië van de zandstorm daar zijn niet mis. En als je er nog aan twijfelt dat de mens zelf daar verantwoordelijk voor is, lees dan dit artikel. Het is geen opwekkend nieuws, maar het toont aan dat er iets kan aan gedaan worden, als we met zijn allen tenminste ervan overtuigd zijn dat het de moeite loont. Want ook wij hier zitten er voor iets tussen dat de mensen daar in Australië en elders in de wijde wereld lijden onder een dramatische droogte en verwoestende erosie van de vruchtbare grond op aarde.


By andre in Ecologie  .::. (Add your comment)

Over democratie

Nu in Antwerpen de voor- en tegenstanders van de Lange Wapper, de fameuze brug die de ring rond Antwerpen moet sluiten, zich voorbereiden op 18 oktober, de dag van het referendum over die sluitingsring (een brug of een tunnel), past het even na te denken over onze even fameuze democratie.
Niet over het ideaal, dat we allemaal voor ogen hebben, maar over de reële democratie of liever over wat er hier bij ons voor doorgaat. Neem nu even het artikel van Arundhati Roy, de schrijfster uit India. Wat ze schrijft over de oorlog tussen India en Pakistan om Kashmir en hoe ze daar de democratie de nek hebben omgedraaid, dat kan voor onze politici en managers een voorbeeld zijn voor de manier waarop ze ook hier met democratie lijken om te gaan, zij het iets minder doortastend, iets ‘beschaafder’.
Wat er dus met dat vrij onschuldig referendum-experiment over de Lange Wapper ook op het spel staat, is noch min noch meer de ‘democratie’.
We zullen dan maar gaan stemmen, op 18 oktober, met de dood in het hart.


By andre in Algemeen  .::. (Add your comment)

Synthetische biologie

De laatste decennia is er nogal veel te doen geweest rond biotechnologie, de nieuwe wetenschap die het inplanten van ‘vreemde’ genen in bv. mais en soya mogelijk maakte om deze gewassen resistent te maken tegen bepaalde bacteriën. De boeren die deze GGO’s (gewijzigde gewassen) telen moeten dan minder gebruik maken van pesticiden. En volgens de voorstanders van deze praktijken is de opbrengst van deze teelt veel groter, en dus een oplossing voor de honger in de wereld.
Het hoeft geen betoog dat heel wat mensen bezwaren hebben tegen dit veranderen van het genetisch materiaal van deze planten, vooral omdat nog niet duidelijk is waar dit alles naartoe leidt. En dat dus een maatschappelijk debat hier meer dan op zijn plaats zou zijn.
Dat geldt nog sterker voor de synthetische biologie. Wat dat is en hoever men reeds daarin staat, kan je hier lezen. Wordt vervolgt!



Richard Dawkins

Het nieuwste boek van Richard Dawkins is uit: “The greatest show on Earth”, de zoveelste poging om de creationisten uit hun hok te jagen. Het zal helaas vergeefse moeite zijn: religieuze overtuigingen zijn nu eenmaal sterker dan het verstandelijk redeneren. Sterker, want ze zorgen voor een absolute zekerheid, die blijkbaar heel veel mensen nodig hebben om aan hun bestaan een zin te geven. Evolutie is geen overtuiging, maar een feit (dat heeft zelfs de vorige paus toegegeven). Een feit waar we nog maar heel weinig over weten en waarvan zelfs vele gegevens weer in vraag kunnen worden gesteld als gevolg van nieuwe ontdekkingen. De ontdekking van de hobbit op Java is daarvan een treffend voorbeeld.



Oorlog om water

De komende oorlogen zouden wel eens om water kunnen gaan. Dat was althans de mening van de ondervoorzitter van de wereldbank in de jaren negentig van vorige eeuw. Sindsdien is het probleem van het water en de droogte alleen maar erger geworden. In dit artikel lees je hoe ver het er mee staat en welke oplossingen men bedenkt in de Verenigde Staten. In een volgend artikel gaat het over de immense problemen van droogte in het Westen van de VS.
Hier bij ons maakt de overheid zich daar blijkbaar nog niet veel zorgen over. Ik heb tenminste geen weet over maatregelen die moeten voorkomen dat binnenkort elke goed in het geld zittende Vlaming een particulier zwembad heeft.. Wel betaal ik regelmatig voor het water dat ik gebruik, ik die toch hier en daar lees dat proper water zoals lucht voor iedereen gratis ter beschikking moet staan…


By andre in Ecologie  .::. (Add your comment)

Crisis en hoop

De financiële crisis, de slachtoffers ervan, de honger in de wereld. Het zijn geen ‘natuurlijke’ fenomenen, zegt Noam Chomsky: ze worden veroorzaakt door menselijk ingrijpen, door een constant gebrek aan echte democratie.
Een lang maar zeer aanbevolen artikel, over “zij” en “wij”!


By andre in Algemeen  .::. (Add your comment)

Dreyfuss

Een nieuw boek over een beroemde affaire, gelinkt aan de huidige situatie van de rechtspraak in de VS, in casu in Guantanamo Bay, onder de titel: Waarom de Dreyfussaffaire er toe doet. Dreyfys werd einde negentiende eeuw veroordeeld omdat hij jood was; veel van de gevangenen in Guantanamo Bay werden (en worden) veroordeeld simpelweg omdat ze moslims zijn. Een voor vele Amerikanen niet erg prettige vergelijking. Want ook Dreyfuss werd later op plechtige manier in zijn eer hersteld, en de Franse publieke opinie ter rechterzijde zo even plechtig aan de schandpaal gekluisterd.



Negatieve stemmingmakerij

Niet alleen Antwerpenaren moeten deze commentaar van Dirk Geldof, ooit schepen in Antwerpen, lezen. Het gaat over de komende regularisatie van illegalen, een thema dat blijkbaar vele harten meestal ten onrechte beroert. Het hele politieke circus, dat ons land zogenaamd ‘bestuurt’, en de media staan er duidelijk en terecht in hun blootje. Doe jezelf een plezier en lees het!


By andre in Actualiteit  .::. (Add your comment)


You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.